قطبیزاده: در شرایط سالم سینمای تجاری و فرهنگساز کنار هم رشد میکنند

سعید قطبیزاده منتقد سینما در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اهمیت برگزاری جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران عنوان کرد: به عقیده من تعدد برگزاری جشنوارههای مختلف در حوزه سینما به دلیل رعایت اصل تنوع اتفاق مثبتی است، اما اهمیت جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران در مقایسه با دیگر رویدادها در انتخابهایی است که منتقدان انجام میدهند. در این شرایط ممکن است نگاه منتقدان در انتخاب برگزیدگان متفاوت باشد و برگزیدگان نسبت به رویدادهای دیگر تفاوتهایی داشته باشند. این اتفاق در همه جای دنیا رخ میدهد و گاهی افرادی که توسط صنف منتقدان برگزیده میشوند نسبت به جشنوارههای دیگر متفاوت هستند.
وی در ادامه تصریح کرد: معیارهای من و همکارانم به عنوان منتقد کمی نسبت به دوستانی که دستاندرکار سینما و تولید فیلم هستند، تفاوت دارد، زیرا نگاه منتقد به سینما دقیقتر و آرمانیتر است و همهچیز را با جزئیات بررسی میکند. در نتیجه اگر اکثریت هیئت داوران از منتقدان تشکیل شده باشد، طبیعتاً انتخابها جدیتر خواهند شد زیرا منتقد به دلیل دور بودن از سیستم تولید فیلم راحتتر میتواند انتخاب کند و مناسباتی با شخص خاصی ندارد. از طرفی انتخاب منتقد میتواند به اعتبار خودش ضربه بزند در نتیجه هنگام داوری، دقت نظر لازم را به کار میگیرد. نکته قابل توجه دیگر اینکه شغل منتقد نوعی گزینش است؛ گزینش استانداردها، استعدادها، مرغوبیت، اعتبار و هنر. در این صورت شاید فیلم خوب از نظر یک منتقد و از نظر یک کارگردان متفاوت باشد.
این منتقد سینما در پاسخ به اینکه آیا این انتخابهای متفاوت میتوانند بر سلیقه مخاطب هم تأثیر بگذارند، گفت: اینکه انتخاب منتقدان بتواند روی سلیقه مخاطبان تأثیر بگذارد کمی خوشخیالانه است، زیرا اکثر فیلمهایی که در سینما ساخته میشوند برای جذب عوام هستند. در سالهای اخیر فیلمها اغلب به قصد بازگشت سرمایه ساخته میشوند و به همین دلیل فیلمهای خوبی نیستند. از این رو شاید در سال سه یا چهار فیلم وجود داشته باشند که دستاورد هنری دارند و ما میتوانیم آنها را بررسی کنیم، باقی فیلمها تجاری هستند.
وی ادامه داد: اگر سینمای ما سینمای سالمی باشد قطعاً انتخاب منتقدان روی سلیقه مخاطب تأثیر میگذارد، اما در شرایط کنونی چنین اتفاقی رخ نمیدهد.
قطبیزاده در ادامه متذکر شد: سینمای ایران اکنون در شرایط ناسالمی قرار دارد و فیلمها اغلب برای مخاطب عام ساخته میشوند که فرقی با فیلمهای تلویزیونی و جُنگهای مبتذل ندارند. بخشی از فیلمها نیز برای حضور در جشنوارههای خارجی یا به صورت زیرزمینی ساخته میشوند که این آثار هم ارتباطی با توده مردم ندارند. اگر سینما سالم باشد طبیعتاً فیلمهای تجارتی با رعایت استانداردهای لازم و فیلمهای تأثیرگذار و فرهنگساز در کنار هم رشد میکنند.
این منتقد سینما در پایان درباره معیارش برای داوری آثار توضیح داد: معیار من همواره فیلم خوب و فیلم بد است. من برای داوری آثار به این فکر نمیکنم که یک فیلم روشنفکرانه است یا خیر. در واقع فضیلتی برای فیلمهایی که برای مخاطب خاص ساخته میشوند، قائل نیستم بلکه خوب بودن یک فیلم برایم مهم است.
پانزدهمین جشن بزرگ منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران ۸ شهریور به دبیری جعفر گودرزی برگزار میشود.